Górzyn 3
Historia więziennej wieży w Górzynie
Wieża powstała prawdopodobnie na początku XIV wieku wraz z budową murowanego kościoła. Usytuowana w linii ogrodzenia placu kościelnego, na którym był zlokalizowany cmentarz. Wieża z biegiem lat podlegała rozbudowie i remontom. Przypuszcza się, że przed wielkim pożarem Górzyna w 1763 r., kiedy prawie 90% wsi spłonęło, była wyższa i miała inny kształt dachu.
Historia i przeznaczenie wieży nie są do końca znane. Przez jej zabudowę na planie kwadratu przypomina nieco wieżę obronną.
Dawniej dolna partia wieży służyła prawdopodobnie jako przejazd, na co wskazują sklepienia wjazdowe usytuowane po przeciwnych stronach. Z pewnością biegła tędy główna droga na ówczesny cmentarz. Niegdyś w górnej części wieży znajdowało się mieszkanie.
Po zakończeniu II wojny światowej i przybyciu ludności polskiej, wieża służyła jako areszt gminny na czas przybycia odpowiednich służb mundurowych.
Ustne przekazy powojennych mieszkańców Górzyna wskazują, że między wieżą, a górnym cmentarzem mogło istnieć podziemne przejście, prawdopodobnie wykorzystywane do przenoszenia ciał zmarłych i umieszczania ich w kaplicy (budynek rozebrany między 1985 r. a 1989 r.).
